Η ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ “ΤΥΠΟΥ 1 ΚΑΙ 2”.

"Το ζητούμενο δεν είναι να μάθεις, το ζητούμενο είναι να ξεμάθεις."

Ο Σακχαρώδης διαβήτης έχει αναγνωριστεί από την αρχαιότητα, αλλά έχει αυξηθεί κατακόρυφα τον τελευταίο αιώνα, επηρεάζοντας σήμερα, περίπου 300 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ο Διαβήτης έχει χαρακτηριστεί ως η επόμενη μεγάλη μάστιγα μετά τον καρκίνο. Ο Σακχαρώδη διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια στην οποία το πάγκρεας παράγει ανεπαρκή ινσουλίνη ή σταματάει να παράγει τελείως. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την απορρόφηση της γλυκόζης από τα κύτταρα προς κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών και από το ήπαρ και τα λιπώδη κύτταρα προς εναποθήκευση. Συνέπεια αυτής της ανεπάρκειας ινσουλίνης είναι η παθολογική αύξηση της συγκέντρωσης γλυκόζης στο αίμα. Η κλασική συμπτωματολογία του σακχαρώδους διαβήτη περιλαμβάνει την πολυουρία, την πολυδιψία, την πολυφαγία και την απώλεια σωματικού βάρους.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη. Ο βαρύτερος, ο ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης (τύπου Ι), εμφανίζεται συνήθως σε ηλικία κάτω των 35 ετών και συχνότερα σε άτομα μεταξύ 10 και 16 ετών (νεανικός διαβήτης). Η ανάπτυξή του είναι πολύ γρήγορη. Τα παγκρεατικά Β-κύτταρα που εκκρίνουν την ινσουλίνη καταστρέφονται, πιθανώς λόγω άνοσης αντίδρασης μετά από ιογενή λοίμωξη και η παραγωγή ινσουλίνης σταματά σχεδόν τελείως. Αν δεν αντιμετωπισθεί με εντατική θεραπεία η πάθηση, ο ασθενής καταλήγει σε κώμα και θάνατο.

Ο άλλος κύριος τύπος διαβήτη, ο μη εξαρτώμενος από την ινσουλίνη (τύπος ΙΙ) εγκαθίσταται συνήθως βαθμιαία και παρατηρείται κυρίως σε άτομα άνω των 40 ετών. Σε πολλές περιπτώσεις ανακαλύπτεται τυχαία με την ευκαιρία συνηθισμένης ιατρικής εξέτασης. Σε αυτόν τον τύπο παράγεται ινσουλίνη, αλλά σε ποσότητες που δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών του ασθενούς, ιδιαίτερα αν το βάρος του ασθενούς είναι μεγαλύτερο από το κανονικό.

Αν και η παχυσαρκία αποτελεί το κύριο αίτιο αποκάλυψης του λανθάνοντος διαβήτη και η διατροφή είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες εκδήλωσης του, υπάρχουν και άλλα αίτια που μπορούν επίσης να τον αποκαλύψουν ή να τον επιβαρύνουν, αυτά είναι ορισμένα νοσήματα, μεταξύ αυτών η παγκρεατίτιδα και η θυρεοτοξίκωση, ορισμένα φάρμακα όπως μερικά κορτικοστεροειδή και διουρητικά, οι λοιμώξεις, και η κύηση.

Ο Διαβήτης τύπου II πλησιάζει διαστάσεις επιδημίας λόγω του μεγάλου επιπολασμού της παχυσαρκίας της κακής διατροφής και της καθιστικής ζωής. Αρχικά, ο συνδυασμός των διαιτητικών μέτρων, η μείωση του βάρους και η συμβατική φαρμακευτική αγωγή έδειχνε πως μπορεί να κρατήσει την κατάσταση υπό έλεγχο για ένα χρονικό διάστημα, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι με διαβήτη τύπου ΙΙ, τελικά, περνάνε σε ενέσιμη ινσουλίνη.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει χρόνια πορεία, σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων αναπτύσσονται επιπλοκές που τείνουν να εμφανίζονται περισσότερο όταν ο διαβήτης δεν ελέγχεται καλά, αλλά μπορούν να εκδηλωθούν και παρά τον καλό έλεγχο της νόσου. Οι επιπλοκές αυτές είναι: αμφιβληστροειδοπάθεια και των αγγείων του, περιφερική νευροπάθεια (βλάβη νευρικών ινών) και νεφροπάθεια. Έναν άλλο κίνδυνο αποτελούν τα έλκη των ποδιών, που σε βαριές περιπτώσεις είναι δυνατό να εξελιχθούν σε γάγγραινα, αλλά συνήθως μπορούν να προληφθούν με τη σωστή φροντίδα των ποδιών. Οι διαβητικοί διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο του μέσου όρου κίνδυνο αθηροσκλήρυνσης, υπέρτασης, άλλων καρδιαγγειακών διαταραχών και καταρράκτη.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, που ζουν μία πλήρη και δραστήρια ζωή επί 50 και πλέον χρόνια χωρίς να παρουσιάσουν πολλές επιπλοκές.

Η ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ.

Τα φάρμακα που χορηγούνται για τον Διαβήτη, είναι κυρίως η μετφορμίνη ( από βότανο), το οποίο είναι και το μόνο φάρμακο για τον διαβήτη με αρκετά θετική δράση και ελάχιστες παρενέργειες, οι σουλφονυλουρίες, οι μεγλιτινίδες, οι θειαζολιδινεδιόνες και οι αναστολείς DPP-4 και SGLT-2. Οι ουσίες αυτές μειώνουν την απορρόφηση της γλυκόζης από το έντερο και βελτιώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, βοηθώντας το σώμα να χρησιμοποιήσει καλύτερα τη γλυκόζη που λαμβάνει. Οι παρενέργειες αυτών των φαρμάκων είναι σημαντικότατες και κάποια όπως η ροζιγλιταζόνη (Θειαζολιδινεδιόνες), έχουν είδη αποσυρθεί λόγω εμφάνισης υψηλότερου κινδύνου για καρδιακό έμφραγμα. Άλλες παρενέργειες είναι ο κίνδυνος υπογλυκαιμιών, που οδηγεί σχεδόν καθημερινά, κυρίως ηλικιωμένα άτομα που παίρνουν αυτά τα φάρμακα, σε νοσηλεία λόγω υπογλυκαιμιών, διάρροιες, κοιλιακά άλγη, αύξηση βάρους, κατακράτηση υγρών, οιδήματα, αύξηση των ουρολοιμώξεων, απώλεια οστικής μάζας και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, παρατηρήθηκαν επίσης περιστατικά ακρωτηριασμού δακτύλων του ποδιού, σε άτομα που έλαβαν καναγλιφλοζίνη (SGLT2 αναστολέων) και άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ:

Τα φυτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του διαβήτη μπορούν να στοχεύσουν πολλαπλούς μηχανισμούς δράσης συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, της διέγερση της έκκρισης ινσουλίνης, τη μείωση της απορρόφησης των υδατανθράκων, την αναγέννηση των βήτα κυττάρων του παγκρέατος, την αύξηση του αριθμού των νησιδίων, κ.α. Σε αντίθεση με τη δυτική συμβατική ιατρική η οποία συνήθως περιέχει ένα απλό δραστικό συστατικό στόχο για έναν ειδικό μηχανισμό, και αυτό με σημαντικές παρενέργειες, τα φυτικά σκευάσματα μπορούν να περιέχουν διάφορετικά δραστικά συστατικά στόχευσης, πολλών πολλαπλών μηχανισμών, με ασήμαντες εως καθόλου παρενέργειες και πολλαπλά επιπλέον οφέλη, σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού.

Φυτοφαγική διατροφή:

Με βάση όσα είναι γνωστά από τα συστατικά μιάς διατροφής φυτικής προέλευσης και τα αποτελέσματά της από μελέτες στον διαβήτη , υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η χορτοφαγική διατροφή έχει πλεονεκτήματα στη θεραπεία του διαβήτη. Οι φυτικές πρωτεΐνες σε αντικατάσταση των ζωικών πρωτεΐνών μπορούν να μειώσουν τη νεφρική υπερδιήθηση, πρωτεϊνουρία, και το φορτίο νεφρικού οξέως και μακροπρόθεσμα να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης νεφρικής νόσου σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Η χορτοφαγική διατροφή περιέχει ένα χαρτοφυλάκιο φυσικών προϊόντων και τροφίμων που είναι προς όφελος τόσο για τις ανωμαλίες των υδατανθράκων όσο και των λιπιδίων στο διαβήτη. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή διατροφής και επιδημιολογίας Φρανκ Χου της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "PLoS Medicine", ανέλυσαν στοιχεία για περισσότερους από 200.000 άνδρες και γυναίκες για πάνω από 20 έτη, συσχετίζοντας τις διατροφικές συνήθειές τους με την υγεία τους. Διαπιστώθηκε ότι όσοι ακολουθούσαν πιστά μια φυτοφαγική διατροφή, αποφεύγοντας τα κρέατα και τα ζωικά προϊόντα, είχαν κατά μέσο όρο 35% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, σε σχέση με όσους δεν ήταν φυτοφάγοι. Επίσης πολλά φυτικά τρόφιμα έχουν ισχυρές αντιδιαβητικές δράσεις και ως εκ τούτου μπορούν να δράσουν με πολλαπλούς μηχανισμούς κατά του διαβήτη.

ΤΡΟΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ:

• Σπαράγγια (Asparagaceae)

Μια μελέτη του 2006 που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Medicine ανέφερε μια πολλά υποσχόμενη είδηση για τους διαβητικούς. Σύμφωνα με την έρευνα, ένα εκχύλισμα σπαραγγιών ενίσχυσε σημαντικά τη δράση της ινσουλίνης και αύξησε κατά 81% την πρόσληψη γλυκόζης από λιποκύτταρα.

• Αμάρανθος (Amaranthus)

Όπως διαπιστώθηκε, ο αμάρανθος βοηθά στην αποτροπή της υπεργλυκαιμίας και μπορεί να ανακουφίσει τις επιπλοκές του διαβήτη. Σε μία μελέτη με διαβητικά ποντίκια, διαπιστώθηκε ότι ο αμάρανθος μείωσε σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου, αύξησε τα επίπεδα ινσουλίνης και έφερε σε φυσιολογικά επίπεδα την ηπατική λειτουργία.

• Μούρα Αρωνίας

Διαβητικά ποντίκια στα οποία έγινε αγωγή με μαύρα μούρα αρωνίας για τρεις εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική μείωση σε τριγλυκερίδια, βάρος και χοληστερίνη και είχαν βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη.

• Γκουάβα (Psidium guajava L)

Διαβητικά ποντίκια που κατανάλωσαν χυμό γκουάβα για τέσσερις εβδομάδες παρουσίασαν μείωση της γλυκόζης αίματος σχεδόν κατά 25%, σε σύγκριση με τη διαβητική ομάδα που δεν κατανάλωνε χυμό. Τα φύλλα γκουάβα έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε πειράματα ελέγχου της γλυκόζης.

• Γλυκοπατάτα (Ipomoea batatas)

Ποντίκια που κατανάλωσαν γλυκοπατάτες με λευκή σάρκα παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη λειτουργία των κυττάρων του παγκρέατος, στα επίπεδα λιπιδίων και στη διαχείριση της γλυκόζης, ενώ η αντίστασή τους στην ινσουλίνη μειώθηκε μέσα σε έξι εβδομάδες. Μελέτη σε ανθρώπους έδειξε επίσης βελτίωση της ινσουλινοαντοχής.

• Ξύδι

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η προσθήκη ξυδιού σε γεύματα πλούσια σε υδατάνθρακες μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης σε υγιή άτομα και ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Ειδικότερα, σε ασθενείς με ΣΔ2 και καλό γλυκαιμικό έλεγχο φαίνεται ότι η προσθήκη ξυδιού στο προ του ύπνου γεύμα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Ουσιαστικά η προσθήκη ξυδιού φαίνεται να μειώνει τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης, ενώ πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η μείωση αυτή είναι σημαντική όταν το ξύδι προστίθεται σε γεύμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (ΓΔ)

• Κανέλλα (Cinnamomum zeylanicum)

Σε μια μελέτη ζώων, αρσενικά ποντίκια που κατανάλωναν απόσταγμα κανέλλας Κευλάνης είχαν χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου. Σε μελέτη με ανθρώπους διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση αποστάγματος κανέλας από διαβητικούς τύπου 2 μείωσε σημαντικά το επίπεδο σακχάρου στο αίμα τους.

• Κεράσια (Prunus cerasus L)

Η ανθοκυανίνη στο βύσσινο διαπιστώθηκε ότι αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης σε παγκρεατικά κύτταρα ζώων κατά 50%.

• Κεχρί (Panicum miliaceum L.)

Διαβητικά ποντίκια που κατανάλωναν μεγάλη ποσότητα κεχριού αρουσίασαν αυξημένη ισνουλινοευαισθησία και καλύτερη διαχείριση του σακχάρου σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που δεν είχε καταναλώσει κεχρί.

• Κύμινο (Cuminum cyminum)

Ποντίκια που κατανάλωσαν κύμινο για έξι εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική μείωση του σακχάρου, της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, της χοληστερόλης, και των τριγλυκεριδίων. Ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το κύμινο ήταν πιο αποτελεσματικό από τη γλιβενκλαμίδη (ένα υπογλυκαιμικό φάρμακο) στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2.

• Μαϊντανός (Petroselinum crispum)

Σε μια μελέτη όπου εξετάστηκαν τα οφέλη του μαϊντανού σε διαβητικά ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια που κατανάλωσαν μαϊντανό παρουσίασαν μειωμένο σάκχαρο, ενώ αυξήθηκαν τα επίπεδα γλουταθειόνης. Το απόσταγμα μαϊντανού διαπιστώθηκε επίσης ότι διέθετε προστατευτικές ιδιότητες σε σχέση με το διαβητικό φάρμακο γλυβορνουρίδη, ενάντια στην τοξικότητα του ήπατος που προκαλεί ο διαβήτης.